بیماری سایکوتیک
سایکوز چیست؟
سایکوز به دوره‌های جدایی از واقعیت اطلاق می‌شود که ممکن است فرد در آن توهم، هذیان یا افکار و رفتار آشفته داشته باشد. علت‌های سایکوز پیچیده و متعددند که شامل ژنتیک، تحول کودکی، تجارب نامطلوب زندگی، مصرف مواد و سایر عوامل می‌شوند. اغلب در نوجوانی یا ابتدای بزرگ‌سالی رخ می‌دهد و مداخله‌ی زودهنگام تأثیر بسیاری در روند بیماری خواهد داشت. بسیاری از افراد خود را از دیگران جدا می‌کنند و این در تعیین این‌که چه اتفاقی در حال رخ دادن است مشکل ایجاد می‌کند.
اگر حمایت و درمانی صحیحی صورت پذیرد، بسیاری از افراد مبتلابه سایکوز قادر خواهند بود زندگی سالم و معناداری را داشته باشند.
نشانه‌های سایکوز در هر فرد و حتی در هر برهه‌ی زمانی متفاوت است. یک فرد مبتلابه سایکوز ممکن است علائم زیر را نشان بدهد:
- افکار آشفته – فرد ممکن است گیج بشود چراکه افکار وی با عقل جور درنمی‌آیند یا به هم مرتبط نیستند. ممکن است صحبت‌ها و زبانشان غیرمعمول باشد و دنبال کردن مکالماتشان مشکل باشد. فرد ممکن است در تمرکز کردن، به یادآوری چیزها و برنامه‌ریزی مشکل داشته باشد.
- هذیان‌ها – فرد ممکن است باورهایی داشته باشد که مبتنی بر واقعیت نباشند. باورهای آزار و اذیت رایج‌ترین هذیانی هستند که فرد مبتلابه سایکوز تجربه می‌کند. در این مورد، فرد باور دارد که توسط یک فرد یا گروهی از افراد آسیب می‌بیند.
- توهم‌ها – فرد ممکن است چیزهایی ببیند، بشنود، ببوید یا بچشد که واقعاً وجود خارجی ندارند. توهم‌های شنیداری رایج‌ترین توهم در سایکوز است. فرد مبتلابه سایکوز چیزهای می‌شنود که دیگران نمی‌شنوند. توهم‌ها باعث می‌شوند فرد آشفته و مضطرب بشود.
- تغییرات در رفتار – فرد مبتلا به سایکوز ممکن است رفتار نامعمولی داشته باشد. ممکن است بی‌هیچ علت خاصی، خشمگین یا غمگین بشوند یا ناگهان هیجان‌زده یا افسرده بشوند. در مدیریت کارهای روزمره مانند بهداشت شخصی و مرتب کردن منزل به مشکل می‌خورند و در برخی موارد نادر دچار کاتاتونیک (جمود عضلانی) می‌شوند که به جهان پیرامونشان کمتر پاسخ می‌دهند.
اگر شما نگران یک دوست یا یکی از اعضای خانواده هستید که علائم سایکوز نشان می‌دهد، حتماً به دنبال کمک باشید. در زیر تکانی در مورد کمک گرفتن آمده است:
- اگر احتمال دارد فرد به خودش یا دیگری آسیب برساند فوراً با ۱۲۳ تماس بگیرید و اورژانس را باخبر کنید. اگر کسی علائم سایکوز را نشان داد می‌توانید به او پیشنهاد بدهید که وی را به جهت ارزیابی و درمان به بیمارستان ببرید.
- فرد را ترغیب کنید که پزشک عمومی‌اش را جهت ارزیابی اولیه و ارجاع مناسب به متخصصین ملاقات بکند.
- سایکوز موجب رنجش فرد بیمار و اطرافیانش می‌شود. به آن‌ها زمان بدهید و کمکشان کنید که دوره درمان خود را بگذرانند. نشان دادن صبوری، همدلی و قضاوت نکردن تأثیر مطلوبی در فرایند بهبود آن‌ها خواهد داشت.
نحوه کنار آمدن و درخواست کمک میتواند دشوار باشد، اما برای حمایت از شما منابع حمایتی در دسترس هستند. برخی از این موارد پیشنهادی در زیر معرفی شدهاند. اگر زندگی شما در خطر است، لطفا با ۱۲۳ تماس بگیرید.
- خط ملی اورژانس اجتماعی
سامانه تلفنی ۱۲۳
این سامانه صوتی زیر نظر سازمان بهزیستی کشور است و شما بطور ۲۴ ساعته می‌توانید با خط ۱۲۳ تماس بگیرید. هدف کلی این سامانه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی است. این سامانه بطور رایگان به کودکان و همسران در معرض خشونت خانگی، افرادی که قصد خودکشی دارند، کودکار کار، پسران و دختران فراری از منزل، دختران در معرض آسیب‌های اجتماعی، افراد دارای گرایشهای جنسی متفاوت بصورت تلفنی و حضوری خدمترسانی می‌کند. با توجه به وجود مراکز حضوری در شهرهای مختلف در صورت نیاز این سامانه امکان این را دارد که به شهروندان در شهرهای مختلف خدمات اورژانسی و حضوری ارائه دهد. همچنین از سایت زیر می‌توانید با انتخاب استان و شهر محل سکونت خود با مراکز حضوری و کلینیکهای اورژانس اجتماعی آشنایی پیدا کنید.
فهرست مراکز زیر نظر سازمان بهزیستی کشور
- خطوط مشاوره دولتی رایگان
سامانه تلفنی ۴۰۳۰
با توجه به شیوع کرونا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور این سامانه تلفنی رایگان را راهاندازی کرد تا به بصورت ۲۴ ساعته به نگرانیها و پرسشهای مردم در مورد ویروس کرونا پاسخ دهد. علاوه به مشاوره در زمینه کرونا این سامانه به افراد مبتلا به سرطان و زمینههای مانند سوگ، سلامت سالمندان، سلامت مادران باردار، تغذیه و سلامت روان نیز آماده خدمترسانی به شهروندان در شبانهروز است. علاوه بر خدمات تلفنی، در صورت نیاز به خدمات حضوری شهروندان میتوانند از لینک زیر آدرس مراکز خدمات جامع سلامت در شهر خود را نیز بیابند و بصورت حضوری مراجعه کنید.
سامانه تلفنی ۱۴۸۰
این سامانه صوتی نیز زیر نظر سازمان بهزیستی کشور است و از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب بطور رایگان در زمینه مشاوره پیش از ازدواج، مشاور خانواده، کودک و نوجوان، مشاوره تحصیلی و شغلی، مشاوره سالمندی، مشاوره حقوقی، افسردگی، اضطراب، وسواس و سایر اختلالات روانی به شهروندان خدمترسانی می‌کنند.
برای مکالمه با مشاور بحران اینجا کلیک کنید. (۷/۲۴ در دسترس)
