سوءمصرف مواد و اعتیاد
سوءمصرف مواد چیست؟
مواد شامل الکل، مواد مخدر (قانونی یا غیرقانونی و هر نوع ماده‌ای (مانند بنزین یا چسب) که خلق را تغییر می‌دهد، می‌شود. افراد بنا به دلایل متعددی مواد مصرف می‌کنند: آرمیدن، اوقات خوش داشتن، کاهش درد جسمانی یا هیجانی، یا دور شدن از مشکلات زندگی روزمره. سوءمصرف مواد ممکن است باعث وابستگی به مواد بشود. مصرف مواد به‌منظور کاهش درد جسمانی یا هیجانی، یا دور شدن از مشکلات زندگی روزمره ممکن است پیامدهای بلندمدت جدی‌ای برای سلامت فرد داشته باشد.
برخی از مواد به‌شدت اعتیادآور هستند، درحالی‌که برخی دیگر کمتر موجب اعتیاد می‌شوند. هنگامی‌که یک ماده اعتیادآور باشد، بدین معنی است که شما برای تجربه‌ی همان اثر اولیه باید میزان بیشتری از مواد مصرف بکنید، ممکن است شما دچار میل و هوس مواد بشوید و در صورت عدم مصرف علائم ترک داشته باشید.
علائم ترک همان تغییرات بدنی‌ای هستند که شما هنگام کم کردن یا توقف مصرف الکل، مواد مخدر یا سایر مواد تجربه می‌کنید. این علائم شامل تحریک‌پذیری، خستگی، تغییرات خلقی، درد، هوس و/یا بی‌خوابی می‌شود. تجربه‌ی علائم ترک از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به خود فرد، ماده‌ی مورد مصرف و مدت‌زمان مصرف بستگی دارد.
مهم است که بدانید ترک ناگهانی مصرف الکل یا سایر مواد می‌تواند بسیار خطرناک باشد و موجب آسیب بشود. شما می‌توانید برای ترک کردن با یک متخصص یا مراکز ترک اعتیاد مشورت بکنید.
اگر شما می‌خواهید فردی مبتلابه اعتیاد را ترک بدهید، حتماً با یک پزشک، متخصص سلامت یا مرکز ترک اعتیاد مشورت بکنید.
برخی از علائم رایج سوءمصرف مواد در زیر آمده است اما توجه کنید که این‌ها صرفاً چند مثال هستند و هر فرد به‌گونه‌ای متفاوت این مسئله را تجربه می‌کند و به آن پاسخ می‌دهد.
- مسئولیت‌پذیری پایین
- عدم انجام فعالیت یا لذت نبردن از فعالین‌هایی که پیش‌تر موجب لذت می‌شدند مانند کار، خانواده، سرگرمی‌ها، ورزش یا اجتماعی بودن
- مشارکت بیشتر در رفتارهای پرخطر و خطرناک مانند رانندگی در مستی، رابطه جنسی کنترل‌نشده، استفاده از سرنگ آلوده
- تغییرات رفتاری مانند دزدی، رفتارهای خشونت‌آمیز نسبت به دیگران
- تعارض یا شریک زندگی، خانواده، دوستان. از دست دادن دوستان
- تجربه‌ی علائمی همچون افسردگی، اضطراب، بدگمانی و سایکوز
- احتیاج به مواد بیشتر برای تجربه‌ی همان اثر قبلی، میل به مصرف مواد و تجربه‌ی علائم ترک در صورت عدم مصرف
- مشکل در کاهش یا توقف مصرف مواد
کمک در دسترس است. در زیر تعدادی از حمایت‌های موجود معرفی شده است. اگر زندگی شما در خطر است با ۱۲۳ تماس بگیرید.
- خط ملی اورژانس اجتماعی
سامانه تلفنی ۱۲۳
این سامانه صوتی زیر نظر سازمان بهزیستی کشور است و شما بطور ۲۴ ساعته می‌توانید با خط ۱۲۳ تماس بگیرید. هدف کلی این سامانه کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی است. این سامانه بطور رایگان به کودکان و همسران در معرض خشونت خانگی، افرادی که قصد خودکشی دارند، کودکار کار، پسران و دختران فراری از منزل، دختران در معرض آسیب‌های اجتماعی، افراد دارای گرایشهای جنسی متفاوت بصورت تلفنی و حضوری خدمترسانی می‌کند. با توجه به وجود مراکز حضوری در شهرهای مختلف در صورت نیاز این سامانه امکان این را دارد که به شهروندان در شهرهای مختلف خدمات اورژانسی و حضوری ارائه دهد. همچنین از سایت زیر می‌توانید با انتخاب استان و شهر محل سکونت خود با مراکز حضوری و کلینیکهای اورژانس اجتماعی آشنایی پیدا کنید.
فهرست مراکز زیر نظر سازمان بهزیستی کشور
- خطوط مشاوره دولتی رایگان
سامانه تلفنی ۴۰۳۰
با توجه به شیوع کرونا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور این سامانه تلفنی رایگان را راهاندازی کرد تا به بصورت ۲۴ ساعته به نگرانیها و پرسشهای مردم در مورد ویروس کرونا پاسخ دهد. علاوه به مشاوره در زمینه کرونا این سامانه به افراد مبتلا به سرطان و زمینههای مانند سوگ، سلامت سالمندان، سلامت مادران باردار، تغذیه و سلامت روان نیز آماده خدمترسانی به شهروندان در شبانهروز است. علاوه بر خدمات تلفنی، در صورت نیاز به خدمات حضوری شهروندان میتوانند از لینک زیر آدرس مراکز خدمات جامع سلامت در شهر خود را نیز بیابند و بصورت حضوری مراجعه کنید.
سامانه تلفنی ۱۴۸۰
این سامانه صوتی نیز زیر نظر سازمان بهزیستی کشور است و از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب بطور رایگان در زمینه مشاوره پیش از ازدواج، مشاور خانواده، کودک و نوجوان، مشاوره تحصیلی و شغلی، مشاوره سالمندی، مشاوره حقوقی، افسردگی، اضطراب، وسواس و سایر اختلالات روانی به شهروندان خدمترسانی می‌کنند.
- خط ملی اعتیاد
سامانه تلفنی ۰۹۶۲۸
این سامانه نیز زیر نظر بهزیستی برای پیشگیری درمان و کاهش آسیب در زمینه اعتیاد طراحی شده و از ساعت ۸ صبح تا ۱۸ عصر بطور رایگان به افراد و خانوادههایی که درگیر اعتیاد هستند خدمترسانی می‌کند.
برای مکالمه با مشاور بحران اینجا کلیک کنید. (۷/۲۴ در دسترس)
